- Κανόσα
- (Canossa). Χωριό της βόρειας Ιταλίας, 20 χλμ. ΝΔ της πόλης Ρέτζιο. Σε μικρή απόσταση από αυτό βρίσκεται ο ομώνυμος ερειπωμένος πύργος, ξακουστός για το επεισόδιο που συνέβη στη διάρκεια του αγώνα για την απονομή του τίτλου του επισκόπου: τον Ιανουάριο του 1077 συναντήθηκαν εκεί ο πάπας Γρηγόριος Z’ (μετά από πρόσκληση της δούκισσας Ματθίλδης της Τοσκάνης, ιδιοκτήτριας του πύργου) και ο Γερμανός αυτοκράτορας Ερρίκος Δ’, αφορισμένος και εκθρονισμένος. Ο Ερρίκος, ντυμένος με ρούχα μετανιωμένου αμαρτωλού, στάθηκε για τρεις ημέρες στους τοίχους του πύργου για να πάρει συγχώρεση από τον πάπα. Παροιμιώδης έμεινε η φράση «πηγαίνω στην Κ.», που σημαίνει «ταπεινώνομαι μπροστά στον αντίπαλό μου», αν και η μετάνοια του αυτοκράτορα ήταν στην πραγματικότητα υποκριτική και η ταπείνωσή του απλώς πολιτικός ελιγμός.
Ο αυτοκράτορας Ερρίκος Δ’, ο Γρηγόριος Ζ’ και η Ματθίλδη της Κανόσα, σε μικρογραφία από τη «Ζωή της Ματθίλδης» (1114) (Βατικανό, Ρώμη).
Dictionary of Greek. 2013.